گفتگو با پولاد کیمیایی بازیگر فیلم متروپل
گفتگو با پولاد کیمیایی بازیگر فیلم متروپل
«پولاد کیمیایی» به واسطه «پسر مسعود کیمیایی» بودن، اسم معروفی دارد. کسی که با بازی درکارهای پدرش به دنیای بازیگری وارد شد و تا به امروز نیز فعال است. او تا به امروز در همه کارهای پدرش حضور داشته، گرچه انتقادهایی به بازیگری او وارد است. او در سال 90 با فیلم «جرم» به کارگردانی «مسعود کیمیایی» به جشنواره فیلم فجر آمد که خودش را شایسته دریافت سیمرغ می‌دانست. او امسال دوباره با فیلم پدرش به نام «متروپل» به جشنواره سی و دوم آمده است.
به نظر می‌رسد «متروپل» در کارنامه پدرتان فیلمی خاص محسوب می‌شود.
فیلم‌های مسعود کیمیایی با المان یا چندین کلیشه، نقطه برجسته‌ای در ذهن به‌وجود می‌آورد و آن مولف بودن سینمای او را شکل داده است و به همین دلیل تا به امروز با فیلم‌های او جناحی برخورد شده است. حال باید پرسید که چرا کیمیایی این تم را ادامه می‌دهد و تغییری در قهرمان فیلم‌هایش نمی‌دهد. البته اینطور نیست که هر سال فیلمی ساخته شود و بگوییم این فیلم خاص است، اما به جرات می‌توان گفت «متروپل» در کارنامه کیمیایی جایگاه ویژه‌ای خواهد داشت زیرا بنده معتقدم سینمایی که نقد اجتماعی می‌کند همیشه چالش‌های خودش را دارد و با آن سلیقه‌ای برخورد می‌شود.
ویژگی «متروپل» این است که به ما می‌آموزد سینما در طول تاریخ چه چیزهایی را به ما آموخته. آن آموزه‌هایی که در سینمای کلاسیک وجود داشته و شخصیت اول فیلم سینمای قدیمی است بنام متروپل که این سینما در درون ما پوسیدگی را به‌وجود می‌آورد و به ما یادآوری می‌کند که دلمان از خیلی چیز‌ها گرفته. این سینما به ما می‌آموزد که باید به انسان‌ها کمک کنیم و سینما جایی برای تولد اخلاق است.
درباره شخصیت‌ها و قهرمان فیلم بگویید…
نقش اول فیلم سینمایی «متروپل» خود سینما است که چندی است به خاطر پناه دادن به انسان‌ها به خطا رفته است. این قصه یک صبح تا شب را روایت می‌کند. در حالت عادی ممکن است بپرسیم که چرا قانون وسط نیامد؟ چرا این زن بدکاره است؟ متروپل هدفش نشان دادن یک انسان در یک شب تاریک است که با انسان‌های رانت‌خوار مواجه می‌شود.
دختری که به سینما پناه می‌برد و آدم‌هایی که به این دختر کمک می‌کنند انسان‌هایی هستند که در جامعه کمیاب هستند. این فیلم لایه‌های بسیار پیچیده‌ای دارد. کارگردانانی مثل کیمیایی یا رامین‌فر که تجربه دارند برای قسمت به قسمت پلان‌هایشان دلیل دارند. متروپل ضد خشونت است برعکس فیلم‌های دیگر کیمیایی که کاملا خشن بودند. متروپل قصه خاتونی است که تحت هجوم قرا گرفته است. دوست داشتم در یک فیلم پدرم نقش بازیگر را نداشته باشم و در بخش‌های دیگر همراه او باشم تا چیزهای دیگری یاد بگیرم اما پدرم دوست داشت این نقش را من بازی کنم.
فکر می‌کنید امروز سینمای اجتماعی از چه جایگاهی برخوردار است؟
متاسفانه امروز گونه‌های ژانرهای مختلف از بین رفته و تنها مقداری از سینمای اجتماعی باقی‌مانده که در فیلم‌ها مطرح می‌شود. فیلم‌های تلخی که نه واژه سیاه‌نمایی ارشاد را به کار برد و نه آیینه‌ای از واقعیت‌های جامعه را در آن می‌بینیم. تنها نوعی یأس را با خود وارد جامعه می‌کند.
همه دوست داریم سینمای جذابی داشته باشیم تا مردم از آن به‌عنوان بخش تفریحی استفاده کنند اما زمانی که تولورانس به‌وجود نمی‌آید مردم از سینما زده می‌شوند و احساس می‌کنند جامعه‌شان ناامن است. نمی‌گویم رویا‌پردازی کنیم اما باید سیاست‌هایی برقرار کنیم تا توازن وجود داشته باشد.
جشنواره فیلم فجر چه تاثیری روی تولیدات ما می‌تواند داشته باشد؟
برگزاری جشنواره خوب است زیرا امید می‌دهد، ضمن اینکه جشنواره ویترین خوبی برای سال آینده به‌وجود می‌آورد اما نباید از یاد ببریم که جشنواره فیلم فجر با بین‌المللی بودنش می‌تواند حرفی برای گفتن داشته باشد. زمانی‌که دستاورد جهانی داشته باشد آن زمان بخش بین‌الملل خوبی هم خواهیم داشت.
وقت آن نرسیده که خودتان فیلم بسازید؟
۵ سالی است که دنبال کارگردانی هستم اما در زمان علیرضا سجادپور فیلمنامه‌ام رد شد و علتش هم کاملا شخصی بود! من هم تصمیم گرفتم دیگر فیلم نسازم تا مدیریت عوض شود. در دوره جدید امیدوارم بتوانم کارگردانی کنم.
با وجود حضور کارگردانان مطرح در جشنواره امسال روند آن را به چه‌شکلی می‌بینید؟
جشنواره منحصرا نمی‌تواند جشنی باشد که جدا از سینما برگزار شود. متاسفانه در طول این سال‌ها سینمای ما یک روال نور پایین و به سمت افول را پیش گرفته بود. مشکل امروز ما این نیست که جشنواره به چه شکلی برگزار شود. سیاست‌های وزارت ارشاد باید ریشه‌ای سینما را تکان دهد تا بین مردم و سینما آشتی برقرار شود.
امسال با اعلام نکردن هیات داوران جلوی بسیاری از رانت‌خواری‌ها گرفته شد ضمن اینکه دکتر روحانی هم نامه دادند که جلوی این نوع مسائل گرفته شود و عادلانه برخورد شود و وزیر ارشاد هم که با صداقت فضا را باز گذاشته و استوار ایستاده است. بدین شکل هنرمندان هم دلگرمی پیدا می‌کنند.
فکر می‌کنید فیلم سینمایی «متروپل» در جشنواره فیلم فجر امسال موفق به دریافت جایزه می‌شود؟
در ایران چند کارگردان هستند که کار خودشان را انجام می‌دهند و کار چندانی به جشنواره فجر هم ندارند. یکی از این کارگردان‌ها مسعود کیمیایی است. من نمی‌توانم پیشگویی کنم که فیلم پدرم می‌تواند موفقیتی کسب کند یا نه زیرا در جایگاه مسند و حساب اثر نیستم.
اما به عنوان بازیگر فیلم حس می‌کنم در کارهای جدید کیمیایی فیلم خاصی است ضمن اینکه از نظر روایت و خط قصه برای کسی که سال‌ها سینمای کیمیایی را می‌شناسد و همیشه تماشاچی یک جور انتظار را از او داشته در این فیلم با روایت جدید روبه‌رو می‌شود که بیشتر خود سینما را هدف گرفته است. «متروپل» در کارهای سینمایی کیمیایی قصه خاصی است و کار جالبی شده که توقعات دیگری را برای مخاطب برآورده می‌کند.
نقش شما در متروپل حائز دریافت سیمرغ است؟
به گرفتن سیمرغ در جشنواره فیلم فجر فکر نمی‌کنم زیرا این موضوع من را اذیت می‌کند. هر سال هر بازیگری که در جشنواره حضور دارد فکر می‌کند باید سیمرغ بگیرد و این موضوع روی کارش تاثیر زیادی می‌گذارد. هر هنرمندی مانند هر ورزشکاری زمانی که مدال می‌گیرد در دوره‌ای با افت مواجه می‌شود.
دو سال پیش که کاندیدا شدم اما موفق به دریافت سیمرغ نشدم یادم می‌آید بازیگرهای دیگر به من می‌گفتند خدا را شکر کن که سیمرغ نگرفتی زیرا انگیزه‌ات در بازیگری عوض می‌شود ضمن اینکه سیمرغ در کشور ما عادلانه قضاوت نمی‌شود. در صورتی که در کشورهای دیگر حتی ممکن است یک نابازیگرجایزه بگیرد.
در ایران باید دوره سختی را بگذرانیم و سن و سالی را پشت‌سر بگذاریم تا شایستگی گرفتن سیمرغ را پیدا کنیم. در هر حال گرفتن سیمرغ برای من از اهمیت چندانی برخوردار نیست برای من مهم این است که آیا جشنواره امسال تنورش داغ است و می‌تواند بین سینماگران آشتی راه بیندازد یا خیر. متاسفانه در ایران زمانی‌که در بازیگری به جایگاهی می‌رسیم دیگر خودمان را تکرار می‌کنیم و فضا را باز‌تر نمی‌کنیم تا گام‌های بزرگ‌تری را برداریم. البته چند بازیگر توانمند داریم که توانستند به بازارهای بین‌المللی راه پیدا کنند.
سینمای پدرتان را چگونه سینمایی می‌دانید؟
سینمای مسعود کیمیایی سینمای سختی است و سخت بودنش به این خاطر است که سینمای پدرم سینمای سختی است. سینمای لحظه و سینمای حسی است و مخاطبش بیشتر با لحظه ارتباط برقرار می‌کند اگر آن لحظه دربیاید که موفق است اما اگر درنیاید بزرگ‌ترین لطمه را به فیلم می‌زند و شاید فیلم افت کرده و مورد انتقاد قرار بگیرد،چون سینمای پدرم دنیای بازیگران است یعنی بازیگر در آن نفس می‌کشد. هرچه بازیگر توانش بالا‌تر برود سینمای پدرم ارتباطش با مخاطب زیبا‌تر خواهد بود.
بازیگرانی که در سینمای پدرم نقش‌آفرینی می‌کنند، آدم‌های سخت، باغیرت و معترض هستند، آدم‌هایی هستند که با خودشان سنت و قاعده‌ای را حمل می‌کنند، در کل نوع رفتار، بیان و آهنگ دیالوگ گفتن دنیای کیمیایی سخت است و خیلی چیزهای دیگر که سینمای کیمیایی سختی را درست می‌کنند اما در عین حال دوست داشتنی و زیباست سینمای پدرم چارچوب خاصی دارد و بازیگر براساس این چارچوب و مقررات خاص می‌تواند بدرخشد و بازی‌اش را انجام بدهد اما بعضی از کارگردانان هستند که دست بازیگر را در کار باز می‌گذارند و راحت بودن متن و ادای دیالوگ و… مقداری شیوه کار را برای بازیگر راحت‌تر می‌کند به هر صورت هر کسی شیوه‌ای در سینمایش دارد.
