روایتی از زندگی استاد بزرگ لشگری: مردی که موسیقی ایران را تغییر داد

در میان چهره‌های ماندگار موسیقی ایران، نام بزرگ لشگری با بیشتر از ۶۰ سال فعالیت هنری می‌درخشد. امروز به اعتبار سال‌ها تلاش استاد بزرگ لشگری است که فروشگاه‌های موسیقی بسیاری در شهرهای ایران وجود دارد. او برای ورود ساز پیانو به ایران بعد از انقلاب اسلامی ایران و رواج آموزش موسیقی تلاش‌های بسیاری کرد و با تأسیس موزه موسیقی و برگزاری کنسرت‌های آموزشی فراوان چهره پیانو را از یک ساز اشرافی به یک کالای فرهنگی تغییر داد. زندگی‌نامه بزرگ لشگری پر از تجربیات کاری ارزشمند و افتخار همکاری با اساتید برجسته شعر و موسیقی ایران است که هم‌اکنون رد آن باقی است. در این یادداشت نگاهی مختصر به زندگی این چهره برجسته موسیقی کشور داریم.

کودکی و آغاز زندگی هنری استاد بزرگ لشگری

استاد بزرگ لشگری در فروردین ۱۳۰۲ در محله شاپور تهران متولد شد. اغلب اعضای خانواده مادری بزرگ لشکری  ساز می‌نواختند و تأثیر به‌سزایی در جهت‌دهی به استعدادهای وی داشتند. از جمله افراد سرشناس این خانواده می‌توان به حسن بهاری و اصغر بهاری اشاره کرد که از مفاخر موسیقی آن زمان بودند. استاد لشکری در سن 10 سالگی از مادر خود یک ساز ویولون هدیه می‌گیرد و به تشویق مادر بزرگش نواختن موسیقی را با این ساز آغاز می کند. بعد از آشنایی وی با مبانی موسیقی، او را نزد حسن بهاری و اصغر بهاری  می‌برند تا از آن‌ها نوازندگی کمانچه را بیاموزد.

استاد بزرگ لشگری برای اولین‌بار بعد از انقلاب اسلامی، پیانو یاماها را به ایران وارد کرد.

او سواد موسیقی و آموزش نت‌های موسیقی را توسط ابوالحسن خان صبا و ملیک آبراهیمیان فراگرفت و بعدتر در مسیر آموزش موسیقی شاگردی اساتید نامداری چون حسین یاحقی، ابراهیم منصوری، مهدی خالدی و روبین گرگوریان را تجربه کرد. او در این مسیر موفق شد در بسیاری از ارکسترهای این اساتید نوازندگی را تجربه کند.

دهه ۳۰ شمسی و شروع تجربه‌های حرفه‌ای جدید

بزرگ لشکری در سال ۱۳۲۳ و در سن ۲۱ سالگی به دعوت مرتضی محجوبی به کنسرت او پیوست و تا ۲ سال بعد در کنسرت او حضور داشت. سپس با قبولی در آزمون نوازندگی، که روح‌الله خالقی ممتحن آن بوده، به‌عنوان نوازنده ویولن قبول شد و به رادیوایران پیوست. او در این سال‌ها هم زمان در ارکسترهای اساتید خود هم ساز می‌نواخت و توشه خود را از تجربیات موسیقایی فراوان پر می‌کرد.

زندگی‌نامه استاد بزرگ لشگری در سال ۱۳۲۹ و هم‌زمان با استخدام وی در راه‌آهن دچار تغییر شد. او در سن ۲۷ سالگی تصمیم گرفت ارکستر شخصی خود را راه‌اندازی کند. او در راستای رسیدن به این هدف او در ابتدای دهه ۳۰ شمسی، عهده‌دار رهبری ارکسترهای مرضیه شد.

استاد بزرگ لشکری با تلاش‌های خود چهره پیانو را از یک ساز اشرافی تغییر داد و آن را به کالایی فرهنگی تبدیل کرد.

این همکاری آغاز فصل جدیدی در زندگی بزرگ لشکری و آغاز آهنگ‌سازی وی شد. استاد بزرگ لشکری اولین آهنگ خود را به روی شعری از رهی معیری با نام «نازنین یار من، غافل از کار من» خلق و اجرا کرد. از دوره همکاری ارزشمند او با این خواننده ایرانی به دلیل نبود تجهیزات کافی برای ضبط موسیقی متأسفانه اثری باقی نمانده است.

دوران اوج هنری در زندگی استاد بزرگ لشکری

پیوستن استاد بزرگ لشگری جوان به رادیو باب آشنایی با چهره‌های برجسته‌ی بسیاری را در حوزه موسیقی و شعر باز کرد. داوود پیرنیا و شاعران شناخته شده‌ای چون رحیم معینی کرمانشاهی، ایرج جنتی عطایی، بیژن ترقی از جمله این افراد هستند که استاد بزرگ لشکری توانست در کنار آنان آثار ماندگاری را خلق کند.

استاد لشگری پس از تأسیس تلویزیون با مرتضی حنانه به تلویزیون می‌رود و به پشتوانه تجربیات قبلی خود سرپرستی سازمان ملی تلویزیون را بر عهده می‌گیرد. او در این سال‌ها به‌عنوان سفیر فرهنگی در کشورهای مختلف ارکسترهای متعددی اجرا می‌کند. در این زمان او مسئولیت انتخاب و اعزام هنرمندان موسیقی به کشورهای خارجی را داشت که به  مناسبات عید نوروز در سفارت ایران در کشورهای مختلف موسیقی ایرانی اجرا می‌کردند. از دستاورد حضور ۴۰ساله او در رادیو و تلویزیون ملی ایران، آهنگ‌های متعددی است که بر روی اشعار بیژن ترقی و معینی کرمانشاهی ساخته شده و توسط خوانندگانی چون الهه، مرضیه و گلپا خوانده شده است.

سال‌های بازنشستگی و تلاش برای اعتلای موسیقی در ایران

استاد بزرگ لشگری بعد از بازنشستگی از رادیو تلویزیون ملی مدتی در آمریکا و بعد انگلیس زندگی کرد؛ اما همیشه تمایل داشت به ایران بازگردد و گامی بزرگ برای اعتلای فرهنگ موسیقی ایران بردارد. پس از سال ۱۳۵۷ ایشان به‌واسطه عقد قرارداد و دریافت نمایندگی شرکت یاماها، برای اولین‌بار بعد از انقلاب، ساز پیانو را با کش‌وقوس‌های زیاد به ایران وارد کرد. بدون شک اگر تلاش‌های استاد بزرگ لشگری و آینده‌نگری او نبود، واردات سازهای موسیقی و آموزش ساز در ایران با رکود جدی روبه‌رو می‌شد. حاصل تلاش‌های بی‌وقفه استاد بزرگ لشکری، امروز فروشگاه موسیقی آرشه جام‌جم است که به همت خانواده ایشان، با چندین شعبه در تهران واردات انواع سازهای یاماها به کشور را در دست دارد.

او تلاش‌های بسیاری کرد تا نگرش مسئولان به پیانو را از یک سازی اشرافی و طاغوتی که دیدگاه غالب جامعه به پیانو بود، عوض کرده و به یک کالای فرهنگی تغییر دهد. او برای ارتقای فرهنگ نوازندگی و آموزش سازهای موسیقی هرگز از پای ننشست تا اینکه در سال ۱۳۸۰ با تأسیس آموزشگاه موسیقی خود به نامآ آوای آرشه جام‌جم توانست کنسرت‌های آموزشی بسیاری را روی سن ببرد. یادگار زندگی پربار استاد بزرگ لشگری امروز ویولن او است که در سال ۱۳۹۴ هم‌زمان با افتتاح موزه موسیقی به این سازمان فرهنگی اهدا کرد.