5 تا از علت های اصلی خستگی و روشهای درمان در منزل

خستگی یک شکایت شایع پزشکی است که ممکن است به طور جدی بر کیفیت زندگی افراد تأثیر بگذارد. با وجود بسیاری از دلایل احتمالی، یک اختلال خاص پزشکی به ندرت آشکار می ‌شود. از طرف دیگر معمولا در کنار خستگی، اختلالات خلقی و اضطرابی نیز وجود دارند.

حقایق مهم

• برخلاف بسیاری از علائم پزشکی دیگر، خستگی در شرایط خاص یک پدیده کاملا طبیعی است. همه ما خسته می شویم که معمولا با استراحت یا خواب بهتر می شود. با این حال خستگی مزمن به طور معمول پایدار است و با استراحت تسکین نمی یابد. کلمات بی حالی و ضعف گاهی برای توصیف این شرایط به کار می رود.
• تقریبا 6-7 درصد مردم در زمان معینی خستگی را تجربه می کنند و 24 درصد افراد در طی دوره زندگی خود در برخی مواقع دچار خستگی می شوند. بیش تر مطالعات نشان می دهد که خستگی در زنان رایج ‌تر از مردان است.
• یک مطالعه نشان داد که 24 درصد از بیماران مراقبت های اولیه خستگی را یک مشکل اساسی می دانند. یک مطالعه دیگر نشان داد که علت خستگی تنها 10 درصد از بیماران یک کلینیک داخلی، شرایط پزشکی بود.
• خستگی ناشی از یک بیماری اساسی پزشکی مانند عفونت ویروسی، کم خونی یا کم کاری تیروئید معمولا هنگام درمان بیماری زمینه ای روشن می شود.
• این امر با خستگی مزمن که پایدار است فرق دارد. خستگی که بیش از شش ماه دوام دارد، مزمن تلقی می شود.
• یک وضعیت پزشکی و روانی اساسی می تواند خستگی مزمن را در تقریبا دو سوم بیماران توضیح دهد. سه بیماری اساسی روانپزشکی عبارتند از: افسردگی، اختلال هراس و اختلال روان تنی.
• سندرم خستگی مزمن(CFS) ، به عنوان بیماری اختلال عملکرد ایمنی سیستمیک (SEID) نیز شناخته می شود. مطالعات نشان می دهد که تقریبا 15درصد بیماران مبتلا به خستگی مزمن از CFS رنج می برند.

تعریف خستگی

خستگی یک درک عمومی از ضعف یا احساس فرسودگی، خالی شدن یا تهی بودن است. بعضی اوقات بین خستگی جسمی و ذهنی تمایز قائل می شوند. با این حال، در بسیاری از موارد این اتفاق با هم می افتد.

خستگی جسمی یک ظرفیت کاهش یافته برای حفظ فعالیت بدنی یا عدم توانایی در انجام کارهای بدنی است. با این حال، خستگی ذهنی با مشکلات تمرکز، حافظه و ثبات عاطفی مشخص می شود.

تفکیک بین خواب آلودگی روزانه و خستگی بسیار مهم است. خواب آلودگی عدم توانایی بیدار شدن از خواب یا هوشیاری در طول روز است در حالی که خستگی ناشی از کمبود انرژی جسمی یا روانی است که در فعالیت های روزانه تداخل ایجاد می کند. خواب آلودگی در طول روز یکی از ویژگی های اصلی آپنه انسدادی خواب است.

خستگی را باید از تنگی نفس و ضعف عضلات متمایز کرد. تنگی نفس احساس ناراحتی در تنفس یا مشکل در تنفس را توصیف می کند و اغلب به صورت احساس سخت نفس کشیدن یا رنج از نفس کشیدن بیان می شود.

ضعف عضلانی به معنای عدم قدرت عضلات است و با چندین اختلال عصبی و اسکلتی عضلانی همراه است. البته ممکن است بیماران دارای تنگی نفس و ضعف ماهیچه نیز از خستگی شکایت کنند.

خستگی مزمن

مدت زمان خستگی می تواند (کم تر از یک ماه)، طولانی مدت (بیش از یک ماه) یا مزمن (بیش از شش ماه) باشد.

1- سندرم خستگی مزمن (CFS)

سندرم خستگی مزمن (CFS) نوعی اختلال است که با خستگی مزمن مشخص می شود، علت مشخصی ندارد و با مشکلات شناختی همراه است. نمونه هایی از مشکلات شناختی شامل نارساخوانی کلامی و مشکلات مربوط به حافظه بلند مدت است. ضعف پس از یک فعالیت نسبتا کوچک، یک افت انرژی عظیم را توصیف می‌کند. به طور کلی اگر این شرط با مشکلات شناختی همراه باشد، آن را CFS می‌ نامند.

علت CFS ناشناخته است، اما اعتقاد بر این است که یک بیماری عفونی با تظاهرات ایمنی است. غالبا تاریخچه ای از یک عفونت قبلی وجود دارد که به دنبال بیماری اولیه، حالت طولانی مدت خستگی را تسریع می کند. برخی گفته اند که عامل عفونی مسئولCFS ، کلامیدیا پنومونیه است.

هیچ آزمایش تشخیصی خاصی برای CFS وجود ندارد. این تشخیص براساس معیارهای بالینی انجام می شود که توسط تست های غیر اختصاصی خاصی نیز پشتیبانی می شوند. عدم وجود اختلال عملکرد شناختی باید CFS را به عنوان یک تشخیص بالقوه حذف کند.

در سال 2015، معیارهای تشخیصی زیر برای CFS توسط انستیتوی پزشکی (IOM) ارائه شده است:

• مداوم (> 6 ماه) کاهش قابل ملاحظه یا اختلال در توانایی مشارکت در سطوح پیش از بیماری در فعالیت های شغلی، آموزشی، اجتماعی یا شخصی همراه با خستگی، که اغلب عمیق است، شروع جدید یا قطعی دارد (نه مادام العمر)، نتیجه کار بیش از حد مداوم نیست و با استراحت قابل ملاحظه کاهش نمی یابد.
• خواب ناخوشایند

2- خستگی مزمن ایدیوپاتیک

اولین قدم در ارزیابی بیماران مبتلا به خستگی مزمن، غربالگری یک بیماری اساسی پزشکی یا روانی است. اگر چنین اختلالی پیدا نشود و بیمار معیارهای سندرم خستگی مزمن (CFS) را برآورده نکند، ممکن است او را دچار خستگی مزمن ایدیوپاتیک بدانیم. کلمه ایدیوپاتی بیانگر یک علت اساسی ناشناخته است.

میزان ناتوانی و نیاز به مراقبت های بهداشتی برای بیماران مبتلا به خستگی مزمن ایدیوپاتیک و CFS مشابه است.

3- فیبرومیالژیا

فیبرومیالژیا یک سندرم درد مزمن است که با درد گسترده غیرمشخص، سفتی و خستگی گسترده همراه است. شکایات شناختی معروف به فیبروفاگ، در 90 درصد بیماران وجود دارد. سال هاست که فیبرومیالژیا به عنوان یک بیماری بحث برانگیز در نظر گرفته شده است. در اکثر موارد، در موارد معاینه جسمی غیر از حساسیت به لمس در مناطقی که تحت تأثیر قرار گرفته اند، ناهنجاری مشاهده نمی شود.

یافته های آزمایشگاهی و رادیوگرافی طبیعی است. بنابراین، نقش بیماری ارگانیک مورد تردید قرار گرفته است و غالبا فیبرومیالژیا از جنبه روانی یا روان تنی مطالعه می شود. تصویربرداری مدرن از مغز بینش جدیدی در مورد مکانیسم های درگیر در فیبرومیالژیا ارائه کرده است. تحقیقات اخیر حاکی از آن است که فیبرومیالژیا نوعی اختلال در تنظیم درد است و آن را با تغییرات در فعالیت مغز پیوند می دهد.

4-خستگی ناشی از شرایط اساسی پزشکی

خستگی ممکن است در اثر شرایط اساسی پزشکی ایجاد شود. با این حال، در بین بیماران مبتلا به خستگی مزمن، تنها بخش کمی (تقریبا 10درصد) دارای یک اختلال پزشکی اساسی هستند.

مطالعات آزمایشگاهی شامل: شمارش کامل خون، صفحه شیمیایی (الکترولیت، گلوکز، آزمایش عملکرد کلیه و کبد)، هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) و کراتین کیناز در صورت وجود درد یا ضعف در عضلات می باشند.

غربالگری برای عفونت ویروسی مخفی هپاتیت C و همچنین غربالگری برای HIV ممکن است گاهی اوقات مناسب باشد. این آزمایشات باید شایع ترین اختلالات پزشکی را نشان دهند که به طور بالقوه باعث خستگی شوند.

5- کم خونی

کم خونی یک وضعیت پزشکی است که در آن تعداد گلبول های قرمز خون پایین تر از حد طبیعی است. بیماران مبتلا به کم خونی معمولا خستگی و از دست دادن انرژی را تجربه می کنند.

کم خونی فقر آهن شایع ترین نوع کم خونی در سراسر جهان است. این بیماری معمولا در اثر ریزش خون مانند خونریزی شدید قاعدگی یا خونریزی از زخم یا تومور در دستگاه گوارش ایجاد می شود.

• کم خونی ممکن است در اثر کمبود ویتامین B12 و فولات ایجاد شود.
• کم خونی همچنین ممکن است در اثر بیماری های مغز استخوان مانند لوسمی و میلوفیبروز ایجاد شود.
• بسیاری از بیماری های مزمن مانند سرطان، آرتریت روماتوئید و بیماری کلیوی ممکن است باعث کم خونی شوند.

منبع: سالم زیبا