بیوگرافی کیانوش عیاری – Kianoush Ayari
کیانوش عیاری (زاده ۱۳۳۰ اهواز) نویسنده و کارگردان ایرانی است. او تا به حال برنده دو لوح زرین و یک سیمرغ بلورین از جشنواره فیلم فجر شده‌است. از مشخصه‌های بارز فیلمهای عیاری سبک واقع گرایانه منحصر به فردش و پرداختن به موضوعات بکر هم‌چون پیوند قلب در فیلم بودن با نبودن می‌توان نام برد.
زاده : 23 اردیبهشت 1330 خورشیدی – ۱۹۵۱ میلادی
اهواز
ملیت : ایرانی
زمینه فعالیت : نویسنده و کارگردان
سال‌های فعالیت : از ۱۳۶۴ تا کنون
زندگی
کیانوش عیاری در 23 اردیبهشت ماه سال 1330 در اهواز متولد شد. او که دارای مدرک دیپلم است، فعالیت سینمایی را با ساخت فیلم های کوتاه 8 میلیمتری در سینمای آزاد اهواز آغاز کرد. عیاری سینمای حرفه ای را با نگارش فیلمنامه و کارگردانی فیلم “تنوره دیو” تجربه کرد. 3 فیلم اول او جزو بهترین‌های آن سالها بود. بطوریکه “تنوره دیو” در چهارمین جشنواره و “آن سوی آتش” در ششمین جشنواره فیلم فجر سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی را برای او به ارمغان آوردند. او در ساخت سریال نیز مهارت زیادی دارد؛ سریالهایی چون “هزاران چشم” و “روزگار قریب” از آثار اوست.
عیاری در فوتبال نیز سابقه دارد؛ او در تیم های مختلف خوزستانی به عنوان دروازه بان فعالیت می کرده است. او برادر داریوش عیاری (فیلمبردار) است.
دوران نوجوانی
عیاری در گفتگویی با نشریه “دوچرخه” از دوران کودکی و نوجوانی اش و نیز علاقه خود به سینما گفت: «من همیشه یک شوخی در این باره می‌کنم و می‌گویم هنگام دنیا آمدن از قابله پرسیدم سینما اختراع شده است یا نه و بعد من به دنیا آمدم اما از شوخی گذشته، در همان دوران کودکی تجربیاتی در این زمینه داشتم. 6 ساله بودم و با اینکه نمی‌دانستم زاویه دید چیست و آیا می‌خواهم در آینده فیلم‌ساز بشوم یا خیر، مقوایی را گرد می‌کردم و از پنجره اتاقم با آن آدم‌ها و محیط بیرون را تماشا می‌کردم. حرکت آدم‌ها را از درون آن لوله تعقیب می‌کردم. این یک جور انتخاب بود و به گونه‌ای چیزهایی را که دوست داشتم ببینم، از بقیه چیزها تفکیک می‌کردم. برای زاویه دیدم یک محدودیتی خلق کرده بودم. این کار اولین گرایش من به سینما را نشان می‌داد.
به داستان‌نویسی علاقه‌مند بودم، قصه فیلم‌هایی را که می‌دیدم برای خودم باز نویسی می‌کردم. اسامی آدم‌های قصه را ایرانی می‌کردم و تصورم این بود که آنها داستان‌های من هستند. اولین داستانی که نوشتم “کریم در وحشت” نام داشت. این قصه فقط محصول این بود که بتوانم بنویسم. با گذشت زمان احساس کردم کار فیلمبرداری را دوست دارم. رفتنم به سمت عکاسی هم به همین دلیل بود. 15 ساله بودم. برادرم داریوش (که حالا خودش مدیر فیلم برداری سینماست) یک دوربین اسقاطی آورده بود که کار نمی‌کرد. دوربین 8 میلیمتری بود و نمی‌شد با آن فیلم گرفت، ولی نگاهش می‌کردم و به آن عشق می‌ورزیدم.»
عیاری دروازه بان تیم خلیج فارس
کیانوش عیاری که مهمان آخرین برنامه 90 در سال 1392 بود در این برنامه در مورد علاقه مندی خود به فوتبال گفت: «کسی که خوزستانی است بخشی از وجودش حتما به فوتبال گره خورده است… من خیلی جوان بودم که وارد عرصه فوتبال شدم و در 18 سالگی به مدت یک سال در تیم خلیج فارس باشگاههای اهواز دروازه بان بوده ام… به علت ضعف تیم بیش از هر دروازه بانی در آن سال گل خوردم… بلافاصله برای تیم جوانان خوزستان انتخاب شدم اما پس از آن فوتبال را رها کردم.»
خاطراتی از روزهای پیروزی انقلاب
عیاری در گفتگو با نشریه “دوچرخه” درباره حضور خود در در روزهای اوج انقلاب گفت: «در آن روزها 27 ساله بودم و سالها بود که از شروع فعالیتم در سینمای آزاد اهواز می‌گذشت. در اواخر نوجوانی و اوایل جوانی فیلمهای مستند و داستانی می ساختم. برخلاف این روزها که نوجوانان علاقه مند به فیلمسازی به راحتی به دوربین‌های فیلمبرداری دسترسی دارند، آن روزها دوربین زیادی برای کار وجود نداشت. تعداد دوربین‌های فیلمبرداری و عکاسی- که در سطح شهر در دست افراد مختلف دیده می‌شد- بسیار کم بود. من هم گاهی اوقات دوربینی در دستم بود و در اهواز فیلمبرداری می‌کردم، البته آن روزها که اوضاع کشور بسیار متلاطم بود مدام بین تهران و اهواز در رفت و آمد بودم و باید پیگیری برخی از مسائل سینمای آزاد و فیلم مستندی را که برای راه‌آهن ساخته بودم می‌کردم. 17 شهریور هم در تهران بودم و عکس‌هایی هم گرفتم. البته این عکس‌ها بیشتر مربوط به مسائل حاشیه آن اتفاق بود. هیچ وقت علاقه مند نبودم که این عکس‌ها را جایی منتشر کنم چون همیشه این احساس را داشته‌ام که دید خوبی در ارتباط با عکاسی ندارم. در همان ایام یک سری عکس هم از داخل بهشت زهرا گرفتم. قصد اصلی از این عکس‌برداری، استفاده تبلیغاتی برای نمایش حجم وسیع جنایاتی بود که رژیم شاه انجام می داد.»
فیلمسازی عیاری
کیانوش عیاری در اواسط دهه 70 “بودن یا نبودن” را ساخت. از مشخصه‌های بارز فیلمهای عیاری پرداختن به موضوعات بکر هم‌چون پیوند قلب در این فیلم می‌توان نام برد. پس از آن ساخت فیلم “سفره ایرانی” او 3 سال طول کشید.
عیاری از سال 1381 به مدت 5 سال در گیر ساخت سریال “روزگار قریب” بود که داستان زندگی بنیانگذار طب نوین کودکان در ایران، دکتر محمد قریب است که 5 نفر از بازیگران سینما و تلویزیون دوره های مختلف زندگی وی را تا 58 سالگی و اواخر عمر او به تصویر کشیده اند. در سومین جشنواره تلویزیونی جام جم که در اواخر دیماه سال 1392 برگزار شد از کیانوش عیاری به خاطر ساخت این سریال تقدیر شد.
نمایش “خانه پدری” پس از سالها
فیلم “خانه پدری” ساخته کیانوش عیاری که اولین بار در جشنواره فیلم فجر در سال 1389 در بخش خارج از مسابقه حضور داشت اما به آن توجهی نشد؛ سرانجام در سی و دومین جشنواره فیلم فجر در بخش خارج از مسابقه جشنواره سال 1392 به نمایش درآمد. این فیلم سرگذشت زندگی شخصی بنام محتشم را از 15 تا 80 سالگی که در مرگ خواهربزرگش خود را مقصر می داند، روایت می کند.
عیاری در نشست پرسش و پاسخ فیلمش در شامگاه 19 بهمن ماه 1392 در جشنواره فیلم فجر، در پاسخ به اینکه چرا به چنین موضوعی پرداخته است که پدری دخترش را به قتل می‌رساند، گفت: «من علاقه‌ای به سیاه‌نمایی ندارم مرا سانسور نکنید. در جامعه‌ای که سرشار از مشکلات فراوان است چطور از اینها عبور کنم بنابراین از من نخواهید به چیزهای فرعی تر جامعه بپردازم. این صحبت‌های مرا سیاسی برداشت نکنید.»
او درباره اکران عمومی این فیلم توضیح داد: «هنوز این مساله مشخص نیست و اکنون فقط یک پروانه موقت برای نمایش در جشنواره فجر داریم.»
آثار و جوایز
-“تنوره دیو” محصول سال 1364، برگزیده بهترین کارگردانی در چهارمین جشنواره فیلم فجر
-“شبح کژدم” محصول سال 1365
-“آن سوی آتش” محصول سال 1366، برگزیده لوح زرین بهترین کارگردانی در ششمین جشنواره فیلم فجر
-“روز باشکوه” محصول سال 1367
-“دو نیمه سیب” محصول سال 1370
-“آبادانی ها” محصول سال 1371، برگزیده یوزپلنگ نقره ای جشنواره بین المللی فیلم “لوکارنو” سوئیس سال 1373
-“شاخ گاو” محصول سال 1374، برگزیده پروانه زرین بهترین کارگردانی در جشنواره بین المللی فیلمهای کودکان و نوجوانان در سال 1374، برگزیده کتاب زرین بهترین کارگردانی جشنواره فیلم رشد سال 1375 و برگزیده بهترین کارگردانی در جشنواره بین المللی فیلم رشد در سال 1390
-“بودن یا نبودن” محصول سال 1377، برگزیده تندیس بهترین فیلم و تقدیر از فیلمنامه در جشنواره جشن خانه سینما در سال 1377، تقدیر از فیلمنامه در جشنواره فیلم رشد سال 1377، برگزیده جایزه اول بهترین فیلم در جشنواره بین المللی فیلم “زنگبار” تانزانیا در سال 1378 و برگزیده تندیس نخل زرین در جشنواره بین المللی فیلم اجتماعی آبادان در سال 1379
-“سفره ایرانی” محصول سال 1379
-مجموعه تلویزیونی “روزگار قریب” از سال 1381 تا 1386
-مجموعه تلویزیونی “هزاران چشم” محصول سال 1382
-“بیدار شو آرزو” محصول سال 1383، برگزیده سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی و بهترین دستاورد هنری و فنی از بیست و سومین جشنواره بین المللی فیلم فجر
-“خانه پدری” محصول سال 1389
عکس کیانوش عیاری
بیوگرافی و عکس کیانوش عیاری
زندگینامه کیانوش عیاری کارگردان معروف ایرانی
تصاویر کیانوش عیاری کارگردان و نویسنده
