بیوگرافی آیت الله احمد بهشتی

احمد بهشتی

احمد بهشتی (متولد ۱۳۱۴ در [میانشهر] از توابع فسا) پژوهشگر فلسفه، مدرس حوزه علمیه، نماینده دوره‌های اول و دوم مجلس شورای اسلامی از حوزه انتخابیه فارس (فسا)، نماینده مجلس خبرگان در دوره سوم و رئیس سابق دانشگاه قم است.

تولد : ۱۳۱۴

میانشهر – فسا فارس

ملیت : ایرانی

دین : اسلام

زندگی

آیت الله احمد بهشتی در سال 1314 در روستای “میانده” (میانشهر کنونی) از روستاهای بخش “شیبکوه” شهرستان فسا واقع در استان فارس در خانواده‌ای روحانی متولد شد. پدرش، “حجت الاسلام حاج شیخ عبدالمجید بهشتی” در “میانده” و روستاهای بخش “کردیان” واقع در “جهرم” اقامهٔ نماز جمعه و جماعات می‌کرد و از طریق منبر به وعظ و خطابه و ارشاد مردم می‌پرداخت. آیت الله احمد بهشتی با وجود تشویق پدر جهت تحصیلات حوزوی ابتدا بخش‌هایی از مقدمات دروس حوزوی را نزد پدرش فراگرفت و سپس برای تکمیل آموخته‌های خود به حوزه علمیه رفت و توانست با استفاده از محضر اساتید برجسته در حوزه علمیه شیراز و قم به درجه اجتهاد برسد.

وی علاوه بر تحصیلات حوزوی دارای تحصیلات دانشگاهی تا مقطع دکترای فلسفه نیز می‌باشد. آیت الله بهشتی با وجود آشنایی با شهید مرتضی مطهری و سایر شخصیت‌های برجسته در زمان مبارزات قبل از پیروزی انقلاب با توجه به تحصیلات حوزوی خود به منبر می‌رفت و به ارشاد و آگاهی بخشی به مردم می‌پرداخت و همواره مورد توجه ساواک و تحت پیگیری آنها بود.

پس از پیروزی انقلاب وی به تدریس و انتشار مقالات متعدد در مجلات دینی و فلسفی پرداخت. حضور در مجلس شورای اسلامی به نمایندگی از مردم فسا و عضویت در ادوار سوم و چهارم مجلس خبرگان رهبری در کارنامه سیاسی وی دیده می‌شود.

مدارج تحصیلی

تحصیلات مقدماتی و متوسطه

آیت الله احمد بهشتی، آموختن را از سنین کودکی آغاز کرد، نخست در مکتب‌خانه‌ای در روستای “میانده” بخشی از دروس قرآنی را فرا گرفت سپس به دومین مکتب خانه در همان روستا که به مکتب خانه “کَل الله قلی قنبری” معروف بود رفت. در آن جا هم آموزش قرآن و کتاب‌های فارسی رواج داشت.

حدوداً 7 ساله بود که به اتفاق خانواده به روستایی از توابع جهرم به نام “دهزیر” رفت و در آن جا تحصیلات خود را در سومین مکتب‌خانه که به یکی از روحانیون آن جا به نام “شیخ عبدالکریم حضوری” تعلق داشت ادامه داد. در این مکتب‌خانه، کتاب‌های اول و دوم و سوم مدارس ابتدایی و نیز باقیمانده قرآن را فراگرفت. بعد از اتمام این دوره همراه خانواده به زادگاهش “میانده” بازگشت.

پس از بازگشت به میانده، باقیمانده تحصیلات خود در چهارمین مکتب خانه که متعلق به “سید نظام هاشمی” عموی همسر آیت الله بهشتی بود، به اتمام رساند. در این دوره، در میانده، مدرسه بنا شده بود؛ اما وی از رفتن به مدرسه امتناع کرد، ضمن این که پدرش هم تمایلی به این کار نداشت.

تحصیلات حوزوی

آیت الله بهشتی فراگیری علوم حوزوی را ابتدا در محضر پدرش آغاز کرد. ابتدا کتاب‌های ادبیات عرب شامل جامع المقدمات، امثله، شرح امثله، صرف میر، عوامل فی النحو و شرح قطر ابن هشام و سپس شماری از کتب فقهی شامل تبصرت المتعلمین و شرایع الاسلام را نزد ایشان فراگرفت.

تحصیل در مدرسه آقا بابا خان و هاشمیه شیراز

با وجود توجه پدر و مادر آیت الله بهشتی به ادامهٔ تحصیل، وی برای ادامهٔ تحصیلات به شیراز رفت. در سال 1328 و در سن 14 سالگی به همراه پدرش به حوزهٔ علمیهٔ “آقا باباخان” عزیمت نمود.

در این مدرسه، ابتدا نزد آیت الله  آقا سید حسین آیت اللهی، بخشی از سیوطی و شرایع و حاشیه ملاعبدالله و سپس نزد برادر ایشان آیت الله آقا سید حسن آیت اللهی، بخش‌های دیگری از سیوطی و شرایع را فراگرفت. در ادامه، بخش‌هایی از معالم را نزد “آیت الله حاج شیخ محمدعلی موحد” که مدرسه “آقا بابا خان” را اداره می‌کرد و بخش‌های دیگری از معالم را نزد “آیت الله حاج شیخ عبدالصمد صمدی فسایی” آموخت.

در دوره تحصیل در مدرسه “خان”، نزد “آیت الله حاج سید محمد باقر آیت اللهی” معروف به “حاج عالم”، بخش‌هایی از قوانین و شرح لمعه و شرح شمسیه را فرا گرفت. گفتنی است که دورهٔ تحصیل آیت الله بهشتی در مدرسه “خان”، حدود 1 سال به طول انجامید و مجموع دو دوره تحصیل در مدرسه‌های “آقا بابا خان” و “خان”، 5 سال، یعنی از سال 1328 تا سال 1333 بود.

وی همچنین بخش‌هایی از مکاسب را از محضر “آیت الله حاج سید نورالدین” تا سال 1335 و زمان حیات استادش فراگرفت. آیت الله بهشتی تحصیل در مدرسه “هاشمیه” ابتدا در محضر استاد “حسین جَهبَز”، بخش منطق کتاب “شرح منظومه” “حاج ملا هادی سبزواری” و سپس بخش حکمت این کتاب را فراگرفت. پس از رحلت “آیت الله حاج سید نورالدین” و تعطیل شدن درس مکاسب ایشان، در درس خارج اصول و در درس نزدیک به خارج مکاسب “آیت الله حاج شیخ بهاءالدین محلاتی” و نیز درس تفسیر وی که مدت کوتاهی ادامه یافت شرکت نمود.

تحصیل در حوزه علمیه قم

مدت اقامت و تحصیل آیت الله بهشتی در شیراز، درست 10 سال، از سال 1328 تا 1338 شمسی به طول انجامید. وی از سال 1338 تا سال 1342 در درس خارج امام خمینی (ره) که در مسجد سلماسی و سپس در مسجد اعظم قم برگزار می‌شد حاضر شد. بعد از درگذشت “آیت الله بروجردی” در سال 1340 امام(ره) درس خارج فقه را به مسجد اعظم منتقل می‌کنند.

همچنین به توصیهٔ “آیت الله مظاهری” در درس “آیت الله العظمی بروجردی” نیز حاضر شده و 2 سال، از سال 1338 تا سال 1340 سال ارتحال آیت الله بروجردی از محضر وی بهره‌مند شد.

استاد دیگر آیت الله بهشتی در آغاز ورود به حوزهٔ علمیه قم، یعنی سال 1338، “علامه طباطبایی” بود. بعد از تبعید حضرت امام(ره) به عراق در سال 1342 در درس خارج “آیت الله سید محمد محقق داماد” حاضر شد و تا زمان درگذشت وی در سال 1347 از محضر وی استفاده کردند؛ و به درجه اجتهاد رسید.

تحصیلات دانشگاهی

آیت الله بهشتی پس از اخذ دیپلم ادبی در سال 1336، 3 سال بعد و در سال 1339 در رشته فلسفه در کنکور دانشکده الهیات شرکت کرد و پذیرفته شد و توانست در سال 1342 مدرک لیسانس خود را دریافت نماید و از جمله دانشجویان ممتاز این دوره محسوب شود. از جمله اساتید آیت الله احمد بهشتی در دوره لیسانس، شهید “آیت الله مرتضی مطهری” بوده است.

آیت الله بهشتی همچنین مدرک کارشناسی ارشد خود را در رشته علوم تربیتی از دانشگاه تربیت معلم (خوارزمی) اخذ کرد و طبق قوانین آن زمان، شاگردان ممتاز دوره لیسانس می‌توانستند بدون کنکور دکتری وارد این دوره بشوند وی نیز از همین امتیاز استفاده کرد و از سال 1342 دوره دکتری رشته فلسفه را آغاز و در سال 1345 توانست مدرک دکترا فلسفه خود را اخذ کند.

فعالیت‌های سیاسی پیش از انقلاب

یکی از فعالیت‌های بارز اجتماعی و سیاسی آیت الله بهشتی در مقطع زمانی مبارزات قبل از پیروزی انقلاب، مبارزه با رژیم طاغوت به ویژه در قالب سخنرانی‌ها و منبرهای انقلابی بود.

آیت الله بهشتی بعد از اتمام تحصیلات کارشناسی رشتهٔ فلسفه در دانشکده الهیات دانشگاه تهران، ماه محرم و صفر سال 1342 برای منبر و سخنرانی به آبادان رفت و همراه با دیگر انقلابیون از قبیل شهید دکتر مفتح، مبارزات خود را شروع کرد. وی در صفحهٔ 120 کتاب “خبرگان ملت” در این خصوص می‌نویسند:

«در طلیعهٔ نهضت، یعنی قبل از سال 1342 شمسی، همراه و هماهنگ با نهضت بودم. از سال 1342 شمسی مبارزات خود را از طریق سخنرانی‌های انتقادی و اعتراض آمیز آغاز کردم. حوزه تبلیغاتی‌ام بیشتر، استان خوزستان و به طور عمده، شهر آبادان بود. در آن جا دائماً با ساواک و شهربانی درگیر بودم و سرانجام از ورود به آبادان ممنوع شدم. ..»

حضور در آبادان و حمایت از امام(ره)

روحانیت آبادان جلسات هفتگی تحت عنوان “جلسات هفتگی روحانیت مبارز آبادان” داشت و آیت الله احمد بهشتی یکی از سخنرانان این جلسات محسوب می‌شد. آیت الله بهشتی در خصوص فعالیت‌های خود در آبادان می‌گوید: «بعد از این که امتحانات دوره لیسانس تمام شد رفتم آبادان برای منبر، “شهید مفتح” هم آن جا بود. از همان روزهای اول مبارزه را شروع کردیم و به اوج رسید. ایشان و من و یکی از آقایان، شدیداً مبارزه را شروع کردیم و رسماً اسم امام(ره) را می‌بردیم و تجلیل می‌کردیم.»

حضور در داراب

آیت الله بهشتی در سال 1352 به دعوت مرحوم آیت الله نسابه در داراب برنامهٔ منبر داشت. در این سال به دلیل طرح موضوع زندان‌های هارون و شکنجه‌هایش و اینکه به نظر ساواک این موارد بر زندان‌های شاه تطبیق داشته، آیت الله بهشتی، مجدداً دستگیر و زندانی شد.

دیگر فعالیت‏ها قبل از پیروزی انقلاب

در سال 1357 که اوج انقلاب و مبارزه بود، آیت الله احمد بهشتی در ماه مبارک رمضان در تهران و در مسجد ولیعصر واقع در خیابان سهروردی به منبر می‌رفت. تأسیس انجمن اسلامی معلمان و سازماندهی اعتصابات معلمین و تعطیلی مدارس در دوران حکومت نظامی در قم در سال 1357 نیز از دیگر فعالیت‌های انقلابی حضرت آیت الله بهشتی بوده است.

مسئولیت ها و سوابق اجرایی

استخدام در آموزش و پرورش در سال 1345
نماینده مجلس شورای اسلامی در ادوار اول و دوم به نمایندگی از مردم شهرستان فسا در سال 1358
ریاست کمیسیون آموزش و پرورش و معاونت کمیسیون فرهنگ و آموزش عالی به مدت 8 سال
نماینده مجلس خبرگان رهبری در ادوار سوم و چهارم
ریاست دانشگاه قم

فعالیت‌های آموزشی

آیت الله احمد بهشتی تدریس را ابتدا در مکتب خانه و پیش از حضور در حوزه علمیه شیراز آغاز کرد. وی از سال 1344 به استخدام آموزش و پرورش در آمده و در دبیرستان “حکمت” قم به عنوان دبیر رشتهٔ ادبیات، مشغول خدمت شد. در سال 1356 و پس از دفاع از رسالهٔ دکتری خود به علت عدم پذیرش پیشنهاد ساواک قم مبنی بر همکاری با رژیم، از انتقال وی به دانشگاه جلوگیری به عمل آمد و بدین ترتیب تا زمان پیروزی انقلاب در دبیرستان‌های قم به تدریس مشغول شد.

آیت الله بهشتی در خصوص پیشنهاد ساواک جهت همکاری با آنها و عدم پذیرش وی می‌گوید: «ساواک مرا احضار کرد، مقداری پرونده را آوردند و سؤال کردند. بعد گفتند: قرار است بروی دانشگاه درس بدهی؟ گفتم: بله. گفتند: به ما بگویید: تا حالا چه همکاری با ما کرده‌اید؟ از این به بعد چه همکاری خواهید کرد؟ گفتم: تا حالا که خودتان می‌دانید هیچ همکاری نکرده‌ام، بعد از این هم همین طور است. بازپرس قیافه‌ای گرفت و گفت: همین؟ گفتم: بله همین! گفت: پس ما هم اجازه نمی‌دهیم شما دانشگاه بروید. گفتم: من می‌خواستم بروم خدمت بکنم، حالا که شما نمی‌گذارید نگذارید. من طلبه هستم و زندگی ساده‌ای دارم و هیچ علاقه‌ای هم ندارم به این که در دانشگاه تدریس کنم.»

وی، بلافاصله پس از اتمام دروس دوره دکتری در سال 1345 و بازگشت به قم، تدریس دروس حوزوی را آغاز کرد. وی در تدریس‌های حوزوی، تمام متون درسی را تا کفایه و مکاسب تدریس و رسائل را مخصوصاً “الرسائل الجدیده” آیت الله مشکینی را بیشتر تدریس نموده است. شرح منظومهٔ سبزواری نیز از دیگر دروس تدریس شده توسط ایشان در حوزه بوده است.

تألیفات

آیت الله احمد بهشتی از سال 42 همواره برای مجله “مکتب اسلام” مقاله می نوشته و با مجله” کلام اسلامی” نیز همکاری داشته است. وی صدها مقاله علمی و تحقیقی در حوزه‌های مختلف تفسیری، فلسفی، کلامی، فقهی، اصولی، تربیتی، سیاسی و مانند آن در مجلات معتبر به چاپ رسانده و در حدود 50 تا 60 جلد کتاب تألیف نموده است:

کتاب‌هایی با موضوع تفسیر و مباحث قرآنی:

انسان در قرآن
مستضعف در قرآن
حکومت در قرآن
عیسی در قرآن
منشور عفاف یا تفسیر سوره نور
کتاب اسلام و بازی کودکان
شرح کامل نامه‌های نهج البلاغه تحت عنوان “شرح اندیشه سیاسی ـ تربیتی علوی در نامه‌های نهج البلاغه” (در 8 جلد)

کتاب‌هایی با موضوع فلسفه و کلام شامل:

شرح نمط های چهارم، پنجم، ششم و هفتم کتاب “الاشارات و التنبیهات شیخ الرئیس” در 4 جلد
تأملات کلامی و مسائل روز
گوهر و صدف دین
زلال حکمت در 3 جلد به همت فرزند ایشان حجت الاسلام دکتر “سعید بهشتی” ویرایش و تدوین گردیده
فلسفه دین
وحیانیت و عقلانیت عرفان از دیدگاه امام خمینی(ره)

کتابهایی در زمینهٔ فقه و اصول:

النمرقه الوسطی فی شرح خمس عروه الوثقی
فقه مقدماتی (در 3 جلد)
فقه تخصصی (در 2 جلد)
رساله توضیح المسائل

عکس آیت الله احمد بهشتی

احمد بهشتی

زندگینامه آیت الله احمد بهشتی

احمد بهشتی

مشاهده بیشتر

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

دکمه بازگشت به بالا